Plan rozwoju wsi w latach 2010-2013
Wstęp
Rozwój i odnowa obszarów wiejskich stanowi kluczowe wyzwanie dla Polski w okresie integracji z Unią Europejską. Zasadniczym celem jest wzmocnienie działań służących zmniejszaniu dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich.
Plan odnowy miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 – 2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”. Celem działania „Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Działanie umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost ich atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej.
Uwarunkowania Planu odnowy miejscowości polegają na tym, że ma on zdecentralizowany, lokalny charakter, obejmuje ograniczony teren jednej miejscowości i przygotowywany jest (przy udziale przedstawicieli gminy) z inicjatywy i przez mieszkańców miejscowości. Specyfika planu polega na tym, że jest on ukierunkowany na zagadnienia cywilizacyjno – kulturowe, koncentruje się na prostych, lokalnych przedsięwzięciach, które prowadzić mają do poprawy standardu i jakości życia mieszkańców.
Celem planu jest podtrzymanie lub odtworzenie atrakcyjności wsi jako miejsca zamieszkania i zaplanowanie oraz przeprowadzenie tego w sposób oczekiwany i popierany przez lokalną społeczność. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszej sytuacji, gdy miasta oferują konkurencyjną alternatywę zamieszkania, a rolnictwo traci swą atrakcyjność jako źródło utrzymania, co prowadzi m.in. do migracji młodych ludzi, szczególnie tych lepiej wykształconych ze wsi do miasta.
Idea odnowy wsi wyrasta z przekonania, że odnowiona, doinwestowana i ożywiona kulturowo wieś odzyska swoją atrakcyjność jako miejsce zamieszkania, zapewni swoim mieszkańcom godziwy standard i jakość życia oraz zdoła zatrzymać młodzież na miejscu. Nie jako „mini-miasto”, wysoko zurbanizowana i konkurująca z ośrodkami miejskimi bogactwem oferty, ale właśnie jako „nowa wieś”, nowoczesna, lecz ceniąca i zachowująca swój wiejski charakter i kulturową specyfikę. Plan odnowy ma więc charakter „planu małych kroków”, które podejmowane przez mieszkańców przy finansowym i organizacyjnym wsparciu gminy, doprowadzić mają do trwałej poprawy miejscowych warunków życia.
Plan Odnowy miejscowości Krzęcin obejmuje swoim zasięgiem obszar tej miejscowości. Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, inwentaryzację zasobów służącą ujęciu stanu rzeczywistego, analizę SWOT czyli mocne i słabe strony miejscowości, planowane kierunki rozwoju oraz przedsięwzięcia wraz z szacunkowym kosztem i okresem realizacji.
I Charakterystyka miejscowości
Położenie administracyjne
Miejscowość Krzęcin położona jest w południowej części województwa małopolskiego, w powiecie krakowskim, gminie Skawina. Krzęcin jest jednym z 16 sołectw wchodzących w skład gminy, czwartą w Gminie pod względem liczby ludności oraz trzecią w Gminie pod względem obszaru. Przez miejscowość przebiega droga powiatowa Nr K 2171, łącząca drogę wojewódzką nr 953 od południa z drogą krajową nr 44 relacji Kraków – Oświęcim – Gliwice. Wieś Krzęcin oddalona jest o ok. 7 km od Skawiny, będącej siedzibą samorządu gminnego, oraz ok. 14km od granic Krakowa
Powierzchnia – gleby
Powierzchnia Gminy Skawina wynosi ok. 10 000 ha, z czego powierzchnia wsi Krzęcin wynosi 786,80 ha, co stanowi ok. 8% do ogólnej powierzchni Gminy Skawina, z tego:
Użytki rolne – 677,10 ha Lasy – 38,00 ha Pod zabudową – 48,14 ha Drogi – 18,64 ha Nieużytki – 0,23 ha Wody – 3,89 ha Pozostałe – 0,80 haStruktura gruntów
lp. | Klasa gruntu | Ilość ha | Wskaźnik
% |
||
1. |
I |
– |
– |
||
2. |
II |
7,20 |
0,9 |
||
3. |
III |
637,78 |
81,06 |
||
4. |
IV |
100,50 |
12,77 |
||
5. |
V |
0,48 |
0,07 |
||
6. |
VI |
1,38 |
0,18 |
||
7. |
Gr.niekl. |
39,46 |
5,02 |
||
8. |
Razem |
786,80 | 100,00 | ||
Liczba ludności
Liczba mieszkańców sołectwa Krzęcin według stanu na dzień 01.01.2010 r. wynosi 1 555 osób. Stanowi to ok. 4% liczby ludności gminy Skawina.
Tabela Ludność miejscowości Krzęcin.
Przedział wiekowy |
Płeć ż. |
Płeć m. |
Liczba osób |
0-6 lat |
64 |
61 |
125 |
7-12 lat |
52 |
52 |
104 |
13-16 lat |
37 |
46 |
83 |
17-19 lat |
35 |
36 |
71 |
20-60 lat |
469 |
474 |
943 |
61 – 100 |
126 |
103 |
229 |
Razem: |
783 |
772 |
1 555 |
Historia miejscowości
Historię wsi Krzęcin rozpoczyna pochodzący z 1254 roku przywilej księcia krakowskiego Bolesława Wstydliwego. W dokumencie tym Bolesław potwierdza wcześniejsze książęce nadania dla klasztoru Norbertanek w Zwierzyńcu pod Krakowem wraz z karczmą, lasem i łąkami. Krzęcin pojawia się wówczas pod trudną do wymówienia nazwą Kozanczin.
Siostry Norbertanki nie nacieszyły się jednak zbyt długo nadaną im własnością. Już bowiem dwadzieścia lat później, w roku 1274 cały okoliczny teren przeszedł w ręce książąt opolskich, oświęcimskich, a następnie zatorskich. Zachłanni wielmoże nie chcieli uznać praw klasztoru do Krzęcina i Facimiecha – zezwolili jedynie Norbertankom na ich użytkowanie. Jednak Jan Długosz , w pochodzącej z lat 1325-27 Liber beneficiorum ( księdze dobrodziejstw diecezji krakowskiej ), wciąż wymienia Krzęcin jako własność klasztorną. Według jego słów wieś zajmowała 24 łany, posiadała kościół i dwór.
W roku 1423 Krzęcin został wydzierżawiony Janowi Radziszowskiemu, który, przed rokiem 1461 odstąpił dzierżawę Janowi Strzale z Sosnowic. Jego potomkowie uważając, iż wieś jest ich własnością nękali Norbertanki procesami sądowymi. Nie udało im się jednak zagarnąć i Krzęcin aż do pierwszego rozbioru Polski w 1772 roku pozostawał w rękach klasztoru.
Po rozbiorze wieś przeszła pod władanie austriackiego skarbu państwa, od którego w roku 1795 odkupił ją wraz z Facimiechem Marcin Alojzy Haller, właściciel pobliskiej Polanki. Był on dobrym gospodarzem, który doprowadził swoje dobra do rozkwitu. W tym samym roku, w którym zakupił Krzęcin, uzyskał również tytuł szlachecki, przydomek De Hallenburg oraz herb z liśćmi akantu i koniczynkami, mającymi symbolizować nowatorstwo w rolnictwie. Po śmierci Hallera majątek przypadł jego synowi Józefowi, który następnie rozdzielił go między swoje siostry. W ten sposób Krzęcin przeszedł na własność Güntherów i pozostał przy nich aż do wybuchu I wojny światowej, kiedy posiadłość została rozparcelowana i częściowo wykupiona przez chłopów.
W okresie okupacji powstały tu oddziały dywersyjne i konspiracyjne. Znajdował się tu również ośrodek tajnego nauczania.
Po II wojnie światowej Krzęcin rozwijał się podobnie jak i inne miejscowości tego rejonu. W latach pięćdziesiątych wieś zelektryfikowano, wybudowano utwardzoną drogę, dzięki której uruchomiono komunikację autobusową do Krakowa.
Ostatnio daje się zauważyć duże ożywienie gospodarcze i kulturalne.
II Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości.
Położenie geograficzne
Środowisko geograficzne miejscowości Krzęcin jest zróżnicowane, a ukształtowanie powierzchni ma charakter zdecydowanie wyżynny. Ukształtowanie powierzchni ma bardzo duży wpływ na wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej, co wyraża się wskaźnikiem 86% użytków rolnych do ogółu powierzchni.
Krzęcin od strony zachodniej sąsiaduje z Gminą Brzeźnica, Powiat Wadowice, położony jest między drogami od strony północnej Krajową nr 44 oraz od strony południowej wojewódzką nr 953 relacji Skawina – Kalwaria Zebrzydowska.
Krzęcin nie posiada rzek jedynie potoki zwane Zelczynki i Sosnówka.
Lasy występują w znikomej ilości, stanowią 4,8% powierzchni wsi.
Klimat
Miejscowość Krzęcin leży w strefie klimatu umiarkowanego. Występuje duża amplituda temperatur od ponad + 30 ºC do – 28ºC.
Klimat w tym rejonie ma swoje anomalie . Najbardziej znana to „ halny „ , gwałtowny ciepły wiatr, który w kilka dni może stopić kilkadziesiąt cm śniegu, z kolei „ orwiak „ to wiatr zimny wiejący od Babiej Góry.
Zabytki
W centrum wsi stoi, wpisany w rejestr zabytków, drewniany kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia NMP z połowy XVI w. wraz z kompleksem zabudowań plebańskich. W odległości ok. 200m na wschód od kościoła znajduje się cmentarz parafialny, na którym znajdują się zabytkowe nagrobki oraz kaplica z XIX w. Przy drodze biegnącej przez wieś stoją trzy kapliczki przydrożne. Miejscowość została wpisana na szlak zabytków zabudowy drewnianej w Małopolsce.
Zagospodarowanie przestrzenne.
Krzęcin to miejscowość położona na ok. 400 działkach. Zwarta zabudowa w ilości 380 domów usytuowana jest wzdłuż dróg gminnych i powiatowej. Domy oraz obejścia są zadbane i czyste. Cechą wyróżniającą wieś jest piękny krajobraz i czyste środowisko. Na terenie miejscowości znajdują się:
nowo wyremontowana Remiza OSP wraz z salą funkcjonalną dla mieszkańców, plac przeznaczony na plac zabaw dla dzieci, Szkoła Podstawowa 6-cio klasowa po remoncie, w budowie sala gimnastyczna. Brak boiska sportowego, brak poczty, jest natomiast Punkt Lekarski znajdujący się w budynku po byłej Kasie Stefczyka.
Infrastruktura techniczna
Sieć drogowa
Przez miejscowość Krzęcin przebiega droga powiatowa Nr K 2171, oraz szereg dróg gminnych. Wszystkie drogi należy modernizować tak. Aby doprowadzić do uzyskania parametrów zgodnych z warunkami technicznymi jakim mają odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Należy dążyć do budowy chodników szczególnie na odcinkach dużego ruchu pieszych / rejon kościoła i Szkoły / oraz bezpiecznych przejść dla pieszych.
Zaopatrzenie w wodę
Miejscowość Krzęcin zaopatruje się w wodę z rurociągu miejskiego Gminy Skawina, którą to prowadzi Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Skawinie.
Kanalizacja i oczyszczanie ścieków.
Miejscowość Krzęcin nie posiada kanalizacji ścieków, jest na etapie projektu, przewidywane rozpoczęcie budowy kanalizacji to 2012 rok. Inwestorem będzie Gmina Skawina.
Usuwanie odpadów
Wywóz śmieci jest selektywny, tj. makulatura, plastik, szkło. Zbiórkę prowadzi Miejski Zakład Usługowy w Skawinie będący jednostką organizacyjną Gminy Skawina. Również w/w usługi świadczy na terenie Krzęcina firma prywatna „Mika”.
Gazownictwo
Cała miejscowość Krzęcin posiada instalację gazową doprowadzoną do domostw i gospodarstw serwisowaną przez Oddział Gazownictwa PGNiG w Skawinie. Jest to ok. 30 km sieci gazowej na terenie wsi.
Elektroenergetyka
Cała miejscowość Krzęcin jest z elektryfikowana, sieć po modernizacji, wieś posiada kilka transformatorów, nie występuje zjawisko spadku napięcia energii.
Telekomunikacja
W chwili obecnej występują braki w zaopatrzeniu mieszkańców w potrzeby telekomunikacji w sieci TP SA. Brak dostępu do Internetu. Dotyczy to ok. 10% domostw wsi.
Rolnictwo
Krzęcin w obecnym czasie nie jest miejscowością typowo rolniczą. Na jej terenie funkcjonują gospodarstwa rolne , ale ich właściciele coraz częściej rezygnują z działalności rolniczej na rzecz rzemiosła, lub podejmują pracę w pobliskich zakładach w Skawinie lub Krakowie.
Przemysł i gospodarka
W Krzęcinie znajduje się Piekarnia mechaniczna, Baza Maszynowa Kólka Rolniczego, JC Magazyn o pow. 12 tyś m², prowadzący logistykę magazynową, Zakład Przetwórstwa Surowców. W ostatnich latach rozwija się działalność usługowa budowlana, wod-kan, remontowo-motoryzacyjna oraz handel.
III Określenie mocnych i słabych stron
Analiza SWOT to technika, która ma na celu określenie strategii, kierunków rozwoju oraz sposobów realizacji planu odnowy miejscowości Krzęcin. Polega ona na określeniu mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń wsi.
Analiza SWOT
|
Priorytetem rozwoju miejscowości Krzęcin jest stworzenie lepszych warunków życia mieszkańcom wsi. Zgodnie z analizą SWOT planuje się następujące kierunki działania:
- modernizacja i budowa infrastruktury technicznej i rekreacyjnej, podnoszącej atrakcyjność miejscowości Krzęcin,
- stworzenie warunków dla zagospodarowania wolnego czasu mieszkańcom, w tym w szczególności dla dzieci i młodzieży,
- realizacja prac modernizacyjno-inwestycyjnych, mających na celu poprawę stanu technicznego istniejącej infrastruktury,
- podniesienie estetyki miejscowości.
Zawarte w planie odnowy miejscowości Krzęcin kierunki działania wpisują się w cele zapisane w dokumentach dotyczących rozwoju gminy tj. Strategii Rozwoju Gminy Skawina na lata 2007 – 2013 oraz cele i priorytety Strategii Zrównoważonego Rozwoju Powiatu krakowskiego na lata 2008 do 2014.
IV Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć
Biorąc pod uwagę fakt, iż mieszkańcy Krzęcina chcą dbać o wizerunek swojej wsi, a proponowane zewnętrzne programy pomocowe są niepowtarzalną szansą dla skutecznego podjęcia działań, miejscowa społeczność podczas Zebrania Wiejskiego zdecydowała większością głosów o głównych zadaniach inwestycyjnych na najbliższe lata.
Największe potrzeby mieszkańców wsi Krzęcin to :
- budowa kanalizacji wsi – infrastruktura techniczna
- budowa boiska sportowego z zapleczem
- budowa sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej
- remont dróg gminnych i drogi powiatowej oraz chodników dla pieszych
- kurtyna wodna p-poż. w Kościele Parafialnym
- plac zabaw – rekreacja
Realizacja zamierzonych zadań przyczyni się do rozwoju miejscowości Krzęcina, podniesienia standardów życia i przyciągnie nowych mieszkańców. Rozwój infrastruktury technicznej ma znaczenie dla rozwoju lokalnej gospodarki i zaspokajania potrzeb społecznych mieszkańców.
Tabela 3. Zadania inwestycyjne.
Lp |
Nazwa Projektu |
Cele Projektu |
Realizator Projektu |
Lata realizacji |
Szacunkowy koszt |
Źródła finansowania |
1. |
Budowa Sali gimnastycznej |
Zaplecze dydaktyczne dla Szkoły Podstawowej w Krzęcinie, i klubów sportowych lokalnych. Ponadto wpłynie na zwiększenie atrakcyjności wsi, wzrost liczby osób uprawiających sport, zwiększenie popularyzacji sportu wśród młodzieży. |
Gmina Skawina |
2009 – 2011 |
3 938331,00
PLN |
środki własne Gminy Skawina, PROW 2007- 2013 |
2. |
Budowa kanalizacji sanitarnej na terenie miejscowości. |
Projekt wpłynie na wzrost jakości życia mieszkańców oraz na ochronę środowiska. |
Gmina Skawina |
2012-2014 |
9 900 000
PLN |
środki własne Gminy Skawina, środki UE |
3. |
Budowa boiska wielofunkcyjnego. |
Zadanie przyczyni się do poprawy dostępności do bazy sportowej, da szanse na stworzenie zaplecza dla mieszkańców chcących aktywnie spędzać wolny czas uprawiając sport, pozwoli propagować zdrowy model życia wśród dzieci i młodzieży, jak i dorosłych mieszkańców wsi. |
Gmina Skawina |
2010 – 2012 |
1000 000,00 PLN |
środki własne Gminy Skawina, PROW 2007 -2013
|
4. |
.Montaż urządzeń p-poż w kościele zabytkowym. / kurtyna wodna / |
Projekt przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa przed ogniem w zabytkowym kościele parafialnym drewnianym w Krzęcinie |
Gmina Skawina |
2010 – 2011 |
100 000,00 PLN |
środki własne Gminy Skawina, PROW 2007 -2013 |
5. |
Budowa placu zabaw zabudowa terenu |
Celem inwestycji jest stworzenie warunków do spotkań dzieci i wspólnej zabawy pod opieką rodziców, integracja społeczna |
Gmina Skawina |
2010 -2011 |
40 000,00 PLN |
środki własne Gminy Skawina, PROW 2007 -2013 |
6. |
Remont dróg gminnych w miejscowości Krzęcin. |
Inwestycja ma na celu poprawę bezpieczeństwa komunikacyjnego miejscowości Krzęcin. |
Gmina Skawina |
2010-2013 |
1000 000,00 PLN |
środki własne Gminy Skawina,
|
Tabela 4. Zadania nie inwestycyjne.
Lp |
Nazwa Projektu |
Cele Projektu |
Realizator Projektu |
Lata realizacji |
Szacunkowy koszt |
Źródła finansowania |
1. |
Organizowanie imprez kulturalnych, sportowych, i rekreacyjnych (zawody, festyny, pikniki). |
Organizowanie imprez ma na celu kultywowanie tradycji i integrację społeczności lokalnej, a także umożliwia aktywne spędzenie wolnego czasu. |
Rada Sołectwa Gmina Skawina |
2009-2013 |
8 000,00 PLN |
środki własne Gminy Skawina, środki własne sołectwa |
Podsumowanie
Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Krzęcin, utworzonego na podstawie przeprowadzonej analizy mocnych i słabych stron wsi oraz szans i zagrożeń, przyczyni się do prawdziwej odnowy miejscowości w latach 2010 – 2013. Można tego dokonać, ale tylko przy wsparciu Urzędu Miasta i Gminy Skawina oraz przy wykorzystaniu funduszy gminnych i unijnych.
Obecna Rada Sołecka, jak również mieszkańcy Krzęcina dołożą wszelkich starań, aby w najbliższych latach zmienić obraz miejscowości z korzyścią nie tylko dla siebie, ale również sąsiadów okolicznych sołectw i całej Gminy Skawina.